ESKİ TÜRK ERKEKLERİNDE KÜPE TAKMA GELENEĞİ / KÜPE TAKMALARININ ALTINDAKİ DRAMATİK NEDEN.
Birçoğumuz bilmiyoruz aslında küpe takmanın çok eski bir Türk geleneği olduğunu.
Yavuz Sultan Selim’in küpeli portresini yadırgayanlarımız çok olmuştur içimizde.
İslam’a geçiş sürecinden sonra eski kaybettiğimiz birçok gelenekler gibi erkeklerin küpe takma geleneğini de kaybettik.
Sadece kaybetsek iyi küpe takan insanlara ahlaksızmış gibi kötü gözle bakmaya başladık.
Bu konularda araştırma yapan Ahmet Akyol anlatımlarında ve bazı kaynaklarda belirtildiğine göre Türk erkeklerde küpe takma adetinde asıl önemli bulgu, Kıpçaklar’da baş gösteriyor şöyle ki:
Kıpçak töresinde bilgece kanunlar konulmuş.
Ülke, doğacaklar için vardı ve yaşardı.
Onlar için kaygının en büyüğü gösterilirdi.
Daha sonrasında atasına sahip çıkabilmesi için, çocuğu koruyabildiği en üst düzeyde koruyup, sağlam tutmaya çalışırdı.
Ailede küçük oğul baba evinde kalıp atasına, anasına yardım eder büyük oğul ise genelde orduda hizmet ederdi..
Herhangi bir nedenle baba ocağında bir oğul kalırsa delikanlının kulağına bir küpe takılırdı.
Askerde komutan küpeli askeri görünce onu güç görevlere vermezdi.
Çünkü Türk töresi ona bu yetkiyi vermezdi.
Soyu içerisinde sonuncu erkek olan kişi ise kulağında iki küpe taşırdı.
Türk töresi, soyunu sürdürebilmesi için onu özellikle korurdu.
Orduda herkesin görev almasını kesin kılan zamanlarda erkekler için askerlik mecburi ve şerefli bir hizmetti ve askerliğini yapmamış erkeğe kız bile verilmezdi.
Kız vermeyi bırakın, kızlar askerlik yapmamış erkeği var bile saymazlardı.
Bazı değişik kaynaklara göre de Oğuzlarca takılan küpelerin askeri rütbelerini gösterme gereksiniminden kaynaklandığı söylenir.
Küpe, böylesine sert ve kesin törenin hüküm sürdüğü Türk topraklarında bir ailenin soyunu sürdürebilme olanağını koruması açısından savaşçılar için yalnızca toplumsal bir belirti görevi görmüştür.
Kaynak:
Türklerin ve Bozkırın Eski Tarihi,
Murad Adji, Çeviri: Fahri Unan./Alıntı
