Kaygı, genellikle belirsizlik, endişe ve korku duygularının bir araya gelmesiyle ortaya çıkan psikolojik bir durumdur. Kişinin geleceği hakkında olumsuz senaryolar düşünmesi, kaygı durumunu artırabilir. Psikolojik, sosyolojik, ekonomik ve ailevi gelecek kaygısı ise bu unsurların gelecek ile ilgili endişeleri tetiklemesiyle ortaya çıkar.
*Psikolojik Gelecek Kaygısı:*
Psikolojik gelecek kaygısı, kişinin kendi iç dünyasında yaşadığı belirsizlik, başarısızlık korkusu veya geleceğe dair endişelerdir. Bu durum, genellikle bireyin düşük özsaygı, mükemmeliyetçilik gibi faktörlerden etkilenebilir.
*Sosyolojik Gelecek Kaygısı:*
Sosyolojik gelecek kaygısı, toplumsal beklentiler, ekonomik durum, işsizlik gibi faktörlerin bireyin gelecek endişelerini artırmasıyla ilgilidir. Toplumsal normlara uyum sağlama ve sosyal beklentileri karşılama kaygısı sosyolojik gelecek kaygısını etkileyebilir.
*Ekonomik Gelecek Kaygısı:*
Ekonomik gelecek kaygısı, maddi güvence, işsizlik, ekonomik krizler gibi faktörlerden kaynaklanabilir. İstikrarsız bir ekonomik ortamda yaşayan bireyler, geleceklerini güvence altına alma konusunda endişe duyabilirler.
*Ailevi Gelecek Kaygısı:*
Ailevi gelecek kaygısı, aile içinde yaşanan sorunlar, ilişkilerdeki belirsizlikler ve aile bireylerinin geleceğine dair endişeleri ifade eder. Ailevi destek ve iletişim eksikliği, gelecek kaygılarını artırabilir.
*Başa Çıkmak İçin Neler Yapmalıyız?*
1. *Bilinçli Farkındalık:* Endişe ve kaygı durumlarının farkında olmak ve bu duyguları tanımak önemlidir.
2. *Destek Almak:* Profesyonel destek, terapi veya danışmanlık hizmetlerinden faydalanmak, gelecek kaygısıyla başa çıkmak için etkili olabilir.
3. *Olumlu Düşünce:* Olumlu düşünceler geliştirerek, olumsuz senaryolardan uzaklaşmak ve geleceğe daha pozitif bakmak faydalı olabilir.
4. *Planlama ve Hedef Belirleme:* Gelecek için somut planlar yapmak, hedefler belirlemek ve adımlar atmak, gelecek kaygısını azaltabilir.
5. *Sağlıklı Yaşam Tarzı:* Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi teknikleri kullanarak, ruh sağlığını korumak önemlidir.
Kaçmak ve İçe Kapanmak: Sorunları görmezden gelmek, duyguları bastırmak veya tek başına kalmak, gelecek kaygısıyla başa çıkmak yerine sorunları büyütebilir.
Aşırı Endişe ve Karamsarlık: Gelecek hakkında sürekli olumsuz senaryolar düşünmek, gelecek kaygısını artırabilir. Aşırı endişe ve karamsarlık duygularına kapılmamak önemlidir.
Sosyal İzolasyon: Toplumsal destekten uzaklaşmak, sosyal ilişkileri kesmek, sosyolojik gelecek kaygısını artırabilir. Bu nedenle sosyal ilişkileri güçlü tutmak önemlidir.
Maddi Riskler Almak: Ekonomik gelecek kaygısıyla başa çıkmak için, maddi riskler almak veya plansız harcamalar yapmak, gelecekte daha fazla kaygı yaratabilir.
Aile İçi İletişim Sorunları: Ailevi gelecek kaygısını artırabilecek faktörlerden biri de aile içi iletişim sorunlarıdır. Aile içindeki sorunları görmezden gelmek veya iletişimi kesmek, gelecek kaygısını artırabilir.
Kendinizi Aşırı Zorlamak: Mükemmeliyetçilik, aşırı çalışma, sürekli başarı peşinde koşmak, psikolojik gelecek kaygısını artırabilir. Kendinize ve başkalarına karşı daha esnek ve kabul edici olmak önemlidir.
Uyuşturucu ve Alkol Kullanımı: Gelecek kaygısı ile baş etmek için uyuşturucu veya alkol gibi zararlı maddelere başvurmak, sorunları daha da büyütebilir ve bağımlılık riski oluşturabilir.
“Gelecek Kaygısı ve Başa Çıkma Yöntemleri”, Dr. Deniz Yılmaz, Psikoloji Dergisi, Cilt 20, Sayı 4, 2021.
