OSMANLI ÇARŞI GELENEĞİ (3)
FÜTÜVVETİ KİM BİLİR?
Fütüvvet, köken olarak “Hilfu’l- Fudül gibi Efendimiz s.a.v. nin övgüyle bahsettiği oluşumlardan ilham alarak hicri II. asırda şekillenmeye başlamış: yiğitlik, cömertlik, kahramanlık ilkelerine dayalı teşkilattır. Önemli alim ve velilerin yazdığı “fütuwetnamelerle ilkeleri yazılı hale getirilmiştir. İmam Kuşeyri ks. de Risale’sinde fütüvvetin tasavvufla yakın ilişkisini ömekler.
Hem futüvvet hem AHİLİK teşkilatları müntesiplerine kendilerinden önce halkı öncelemelerini, Hak için halka hizmeti şiar edinmelerini, İslâm ahlâkından taviz vermeden yaşamalarını, misafire, garibana kucak açmalarını öğretirlerdi. Şehirlerde tekke ve zāviyeleri ile halkın hizmetinde idiler. Gündüzleri her biri kendi mesleğini icra ederken geceleri tekkelerinde ilim ve zikir meclisleri kurarlardı.
Ahiler, Moğol istilaları ile Anadolu’ya kaçıp gelen Türk boylarının her ihtiyacına koşar, onların Anadolu’yu yurt tutmaları, yerleşip çoğalmaları için her türlü yardımı yaparlardı. Özellikle kurdukları ticarî örgütlenme ile işinin ehli müslüman zanaatkârların yetişmesine öncülük etmişlerdi. Esnaf olacak gençler sıkı bir eğitime alınırdı. Çıraklık ile başlayıp daha sonra kalfalığa ardından da ustalık seviyesine gelemeyenler esnaf olamazdı. Bu kadarla da kalmaz, sıkı denetim mekanizması ile esnafın yanlış yapmasına fırsat verilmezdi. Uzun yıllar eğitim sürecinden geçmiş ustalığı hak etmiş gençlere yapılırdı. İslâm ahlâkı ticaretin her alanında hassasiyetle korunurdu.
(Alıntı)
