TARİHTE BUGÜN 18 Ekim: 1565 – Japonlar ile Avrupalılar arasında ilk kayıtlı deniz muharebesi olan Fukuda Körfezi Muharebesi gerçekleşti. 1797 – Campo Formio Barış Antlaşması imzalandı. 1912 – Birinci Balkan Savaşı başladı. 1912 – Trablusgarp Savaşı’nı sona erdiren Uşi Antlaşması imzalandı. 1954 – Texas Instruments şirketi ilk transistörlü radyoyu üretti.
🎂Doğumlar Midhat Paşa (d. 1822) 🪦 Ölümler Charles Babbage (ö. 1871) Thomas Edison (ö. 1931)
TARİHTE BUGÜN 2️⃣BİRİNCİ BALKAN SAVAŞI Birinci Balkan Savaşı, 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913’te Bulgaristan Krallığı, Sırbistan Krallığı, Yunanistan Krallığı ve Karadağ Krallığı’ndan oluşan Balkan Birliği’nin Osmanlı Devleti’ne karşı başlattığı savaş. Bu savaş ile Balkan devletleri, Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki topraklarının büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Bu savaş sonucunda Osmanlı Devleti Edirne ve Kırklareli’ye kadar olan Midye-Enez Hattı’nın batısındaki tüm topraklarını Balkan devletlerine bırakmak zorunda kaldı.
FUKUDA KÖRFEZİ MUHARREBESİ Fukuda Körfezi Muharebesi, 1565’te ve Japonlar ile Avrupalılar arasında gerçekleşmiş ilk kayıtlı deniz muharebesidir. Matsura Takanobu adında bir daimyo komutasındaki bir samuray donanması, Hirado’daki Matsura’nın limanını es geçip Fukuda’daki (günümüzde Nagazaki sınırları içinde kalan) rakibine (Ōmura Sumitada) ait limanda ticaret yapan iki Portekizli ticaret gemisine saldırdı. Bu çarpışma, kendilerini sonunda Nagazaki’ye getiren Portekizli tüccarların, karakları için güvenli liman arayış sürecinin bir parçasıdır.
TARİHTE BUGÜN UŞİ ANTLAŞMASI
Uşi Antlaşması (İtalyanca: Trattato di Losanna (1912)) (18 Ekim 1912), İtalya Krallığı ile Osmanlı İmparatorluğu arasında Trablusgarp Savaşı sonunda imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma İtalyan tarihinde Trattato di Losanna yani Lozan Antlaşması olarak geçmektedir. “Ouchy” Lozan’ın bir semtidir. Türkiye tarihinde 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması ile anlam karışmasını önlemek için Uşi (Ouchy) Antlaşması olarak anılmaktadır. 📸(Uşi Antlaşması için Osmanlı ve İtalyan delegeler: (soldan sağa) Pietro Bertolini, Mehmet Nabi Bey, Guido Fusinato, Rumbeyoglu Fahreddin, Giuseppe Volpi.)
Midhat Paşa, Padişah Abdülaziz (1861-1876) döneminde savunduğu reform politikalarıyla tanınmış ve iki kez sadrazamlık yapmıştır. Valilikteki başarılarını sadrazamlığında gösterememiş, ilk sadaretinde Mısır’a dış borçlanma yetkisi veren fermanı yayınlayarak Mısır’ın İngiliz hâkimiyetine girmesine sebep olmuştur. Ayrıca açığı olan bütçeyi fazla vermiş gibi göstermesi, görevden alınmasına sebep olmuştur. 1876’da Abdülaziz’in tahttan indirilmesiyle sonuçlanan askeri darbenin liderlerinden biri olmuş, aynı yıl padişah V. Murat’ın tahttan indirilerek II. Abdülhamid’in tahta geçirilmesi olayında da belirleyici rol oynamıştır. Abdülhamid döneminde 2. sadareti başlamıştır. Abdülhamid’in 23 Aralık 1876’da ilan ettiği Kanun-u Esasinin mimarlarından biridir. Balkanlarda Rusya’nın kışkırtmalarıyla çıkan ayaklanmalar ve Rusya’nın savaş tehditleri karşısında, padişahın karşı görüşü ve Lord Salisbury’nin uyarılarına rağmen İngiltere’nin yardım edeceğine inanarak İmparatorluğu Rusya ile savaşa sürüklemiş ve bu savaş Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihindeki en büyük felaketlerden biri olan 93 Harbi olarak tarihe geçmiştir. Bu olaylardan kısa bir süre sonra Mithat Paşa Abdülhamid’in gözünden düşerek sürgüne gönderilmiş, 1881’de Abdülaziz’e suikast şuçlamasıyla Yıldız Sarayı’nda kurulan Yıldız mahkemesi tarafından idama mahkûm edilmiştir. Cezası Abdülhamid tarafından Taif’te hapis cezasına çevrilmiş ancak üç yıl sonra muhafızları tarafından öldürülmüştür. Cinayetin II. Abdülhamid’in emriyle işlendiğinden şüphelenildiyse de kesinlikle kanıtlanamamıştır.
🪦 Ölümler :
Thomas Edison
Thomas Alva Edison (11 Şubat 1847 – 18 Ekim 1931), 20. yüzyıl yaşamını icatlarıyla büyük bir şekilde etkileyen Amerikalı mucit ve iş adamıdır. Elektrik enerjisi üretimi, kitle iletişimi, ses kaydı, filmcilik gibi birçok alanda cihazlar geliştirdi. Fonograf, film kamerası, ampulün ilk versiyonları gibi icatları sanayileşmiş modern dünyada büyük etki yarattı. İcat geliştirme sürecine düzenli bilim ve takım çalışması prensiplerini uygulayan ilk mucitlerden biriydi. Birçok araştırmacıyla çalıştı. Dünyanın ilk endüstriyel araştırma laboratuvarını kurdu. ABD’de kendi adına kayıtlı 1.093 patentin yanı sıra başka ülkelerde de bulunan patentleriyle tarihin en verimli mucitlerinden biridir.
Edison iki kez evlendi ve altı çocuğu oldu. 1931’de diyabete bağlı komplikasyonlar nedeniyle öldü.
1879’da Edison bir elektrik ampulü icat etti. Kömürleştirilmiş iplikten Flamanlarla deneyler yaptıktan sonra karbonlaştırılmış kâğıt flamanda karar kıldı. 1880’de evde güvenle kullanılabilecek ampuller üreterek tanesini 2,5 dolara satmaya başladı. Ancak 1878 yılında bir İngiliz bilim insanı olan Joseph Wilson Swan da bir elektrik ampulü icat etmiştir. Ampul camdı ve içinde kömürleştirilmiş bir flaman bulunuyordu. Swan, ampulün içindeki havayı boşalttı; çünkü havasız ortamda flaman yanıp tükenmiyordu. Bu iki bilim insanı güçlerini birleştirmeye karar vererek Edison ve Swan Elektrikli Aydınlatma Şirketi’ni kurdular.
1883’te hayatının en büyük icadı olan Edison etkisi denen olayı gerçekleştirdi; yani ısıtılmış bir flamanın moleküler boşlukta elektron yayılmasını buldu. 1883’te bulduğu bu olay sıcak katotlu tüplerin temelini oluşturdu. Daha sonra akkor lambanın üretimini geliştirmeyi başardı. Bu da ampulün halk arasında yaygınlaşmasını sağladı.
